DRUGI OBIEG
Środa, 5 marca 2025

1.
No i masz! Zastanawiał się D.O. przed wyjazdem, czy wziąć jakąś koszulkę polo na wyjazd do Andaluzji, ale prognozy były nieubłagane: ziąb, ulewa, w górach śnieg.
No i z tego wszystkiego chodził wczoraj po Kordobie w gołej koszuli w wysoko podwiniętymi rękawami, wlokąc z dala od ciała puchową kamizelkę. Pysk pali od opalenizny.
A niech tam!

2.
Zamówione kilka tygodni temu bilety do mezquita catedral pozwoliły nam za zwiedzanie tego fascynującego zabytku wśród sporego tłumu (w 2024 r. weszło tu 2,18 mln odwiedzających) i komunikatów o zachowanie ciszy i spokoju, bo to miejsce modlitw. Na wycieczki szkolne wezwania nie poskutkowały. Co to by było, żeby władze miasta nie reglamentowały wejść? Nb. Nie ma ograniczenia czasowego: raz wszedłeś, zostajesz ile chcesz, więc po południu tłumek spory. Zwłaszcza latem, kiedy na zewnątrz upał niemiłosierny, a w środku chłodek, tak jak kiedy byliśmy tu pierwszy raz, kilka ładnych dekad temu.

3.
Opowieści, jakoby w tym miejscy w epoce przedarabskiej stał kościół pw. świętego Wincentego nie znajdują potwierdzenia w badaniach archeologicznych, raczej był tu kompleks budynków biskupstwa.
Abd ar-Rahman I, który zdobył miasto, zachwycił się nim i założył tu Emirat Kordoby, postawił tu główny meczet pod koniec swojego życia, w 786 r.
Meczet był kilkakrotnie rozbudowywany: w czasie emiratu i później w czasie trwania kalifatu Kordoby. Pierwszy kalif, Abd ar-Rahman III dodał w 958 r. nowy minaret, a jego syn al-Hakam II, zbudował najbardziej okazałą część, nowy mihrab i maksurę, czyli drewnianą ściankę w kratkę, oddzielająca władcę od reszty modlących się. Budowę zakończono w 971 r. Zajmowała powierzchnię 23.400 metrów kwadratowych, co czyniło ją drugim co do wielkości meczetem na świecie pod względem powierzchni, po meczecie w Mekce. Większy powstał w Stambule w 1588; nosi nazwę Błękitnego Meczetu, lub meczetu Sułtana Ahmeda.

4.
W mezquita catedral znajduje się 856 kolumn, wykonanych z różnych materiałów, takich jak marmur, granit i jaspis. Co ciekawe, wiele z tych kolumn zostało odzyskanych z budowli rzymskich i wizygockich.
D.O. słusznie miał małe deja vu, kiedy odwiedził słynny meczet Umajjadów w Damaszku, który został zbudowany w latach 706–715 za panowania kalifa Al-Walida I; ten w Kordobie został zainspirowany meczetem damasceńskim.
Jeśli zaś chodzi o rytmikę kolorystyczną i zastosowanie łuków, to naukowcy wskazują na rzymski akwedukt w mieście Merida. Jak zauważysz, Czytelniku, łuki są wszędzie podwójne,, ten niższy pełni funkcję rozporową i stabilizującą, ten wyższy dźwiga sklepienia.
W 1236 roku chrześcijanie po raz pierwszy, na krótko zdobyli miasto, ale nie wnieśli istotniejszych zmian do budowli, przemianowując ją po prostu, taka, jak była, na katedrę.
Prawdziwa katastrofa nastąpiła dopiero w XVI/XVII wieku, kiedy po środku tego wspaniałego meczetu wzniesiono ni przypiął ni wypiął duży kościół późnorenesansowy, rozbudowywany sukcesywnie aż do XVIII wieku.
D.O. jest z tym bardzo niewygodnie, ale być może dzięki tym przekształceniom ten wspaniały zabytek przetrwał, w przeciwieństwie do większości kompleksu meczetu Umajjadów w Damaszku i wielu, wielu innych.


La vida bajo las palmeras es mejor! Nie masz to, jak otworzyć oczęta na błękitne niebo, kiedy prognozy mówiły o chłodzie i deszczu.


Placyki zalane słońcem


I dziedziniec pomarańczy od razu inaczej wygląda. Tak, to, co widzisz, Czytelniku, to są drzewa pomarańczowe, ale tak stare, że już prawie nie rodzą. Pnie maja w większości spróchniałe, wypełnione jakaś specjalna substancją i pomalowane jakąś specjalna farbą; wiele z nich trzyma się wyłącznie dzięki metalowym obejmom. I to jest szacunek dla zabytków przyrody! (A nie, jak D.O. przeczytał, jak lasy państwowe [tfu!], które niechcący zlikwidowały swoją głupią interwencją rzeczkę w pobliżu Warszawy).


Z lotu ptaka (z Wikipedii)


D.O. starał się łapać chwile, w których w obiektywnie było stosunkowo mało narodu.


I czasami mu się to udawało.
Są takie miejsca, które działają na zmysły szczególnie intensywnie; mezquita catedral jest w ich czołówce. Prawie dwa i pół hektara pod dachem, wspieranym setkami kolumn.
Kiedy im się przyjrzeć, to można po kapitelach poznać kolejne fazy rozbudowy.


A to już pięść w oko – katedra: ołtarz, transept i chór.


Niech ryczy z bólu ranny byk… A na nim ambona biskupia. Cała ta grupa symbolizuje triumf chrześcijaństwa nad islamem. Poczekamy, zobaczymy, kto się będzie śmiał ostatni…


Chór został zbudowany w 1523 roku, wykonany z mahoniu i bogato zdobiony rzeźbami.


Skarbiec katedralny. Nie srebro ni złoto, to nic, chodzi o to, by skromnym być, więcej nic!


Sorry, że znowu, D.O. nie może się powstrzymać, to jest tak fascynujące…


Rytmika, algorytmika…


Po zwiedzaniu znów na Dziedzińcu Pomarańczy. Aktualna wersja dzwonnicy w mezquita catedral została ukończona w 1664 roku. Została zbudowana na miejscu dawnego minaretu, który był częścią pierwotnego meczetu. Poprzednie dzwonnice były niszczone przez silne burze i – być może – trzęsienia ziemi, w tym to potworne, z 1755 r., które zniszczyło Lizbonę, południową Portugalię, a także spora cześć Maroka i Algierii.


Takich bram jest kilkanaście na zewnętrznych murach mezquity.


No to trochę D.O. teraz pofantazjuje, najpierw pionami…


Potem rzymskim mostem. Ponte Romano został pierwotnie zbudowany w I wieku p.n.e. przez Rzymian, był częścią Via Augusta, czyli drogi łączącej Rzym z Kadyksem. Był wielokrotnie przebudowywany, a większość obecnej struktury pochodzi z czasów arabskich, z VIII wieku.


Młyny wodne na rzece Guadalquivir w Kordobie powstały w czasach arabskich, około X wieku. Były używane do nawadniania pól i mielenia zboża i roślin olejodajnych. Molino de la Albolafia tu na zdjęciu ma gigantyczne koło, które stało się jednym z symboli miasta. Z tym że Guadalquivir była kiedyś prawdziwa rzeką, po której poruszały się m.in. floty wojenne, a dziś to mizerny siurek, który na dodatek latem potrafi wyschnąć.


No i co D.O. poradzi, że go te drzewka fascynują? Żona D.O. nawet zjadła jedną, choć gorzkie i stwierdziła, że takie sprzedawano w Polsce za komunizmu.


A propos: jak tam wiosna w dalekiej Polsce?


Kwitną krzaki? (D.O. nie wie, co to).


Przed Puerta de Sevilla jest pomnik pomnik filozofa i historyka Ibn Hazma trzymającego zwój ze swoim najsłynniejszym dziełem – „Naszyjnikiem gołębicy”. A okna to oczy miasta, D.O. lubić!


Powłóczywszy się przed obiadem…


Napotkawszy uliczuszki…


… I placuszki…


…dotarli państwo D.O.stwo do hotelu na zasłużoną sjestę.


Ale pod wieczór, po obrobieniu części zdjęć, znowu wyszli, żeby się ponapawać niezwykłym miastem.


No, czy takie rzeczy zdarzają się wszędzie?


No właśnie: już w filmach o Sycylii D.O. nie mógł się nadziwić, że Sycylijczycy nie nienawidzą swoich najeźdźców, bo każdy zostawił im coś pożytecznego i pięknego. Tu żalu do Arabów, kiedy panowali nad spora częścią Hiszpanii, nikt nie ma.


I znów plalcuszki w gasnącym świetle słonecznym.


I znów uliczuszki i bramy, dalej w casco viejo, ale w jego wschodniej części.


A tuż obok ajuntamiento, czyli ratusza, państwo kordobaństwo odbudowują sobie jak nową starożytną świątynie rzymska. D.O. chyba nie ma nic przeciwko temu.


U nas już po tłustym czwartku, ale tu Carnaval trwa w najlepsze.


No to jeszcze rzut oka przed zachodem, na pożegnanie.



Więc widzisz, Czytelniku, to jest odwieczne starcie między qrvami i alfonsami a ludźmi z pewnym poczuciem ludzkiej przyzwoitości.
Nie bądź qrvą i alfonsem.
https://tvn24.pl/polska/karol-nawrocki-komentuje-decyzje-usa-o-wstrzymaniu-pomocy-ukrainie-element-twardej-negocjacji-st8333859